Lễ hội Bánh dân gian Nam bộ – ký ức món bánh tuổi thơ của người miền Tây

Nam bộ có trên 100 loại bánh dân gian với nhiều hình thức chế biến khác nhau. Bánh có nhiều loại: ngọt, mặn, có nhưn và không nhưn; có loại bánh gói, có loại bánh trần; hình dáng từ tròn, dẹp, vuông, tháp đến hình trụ. Với người con Nam bộ, bánh dân gian không chỉ là món bánh ăn chơi mà còn là ký ức tuổi thơ tươi đẹp.

1 13

Bánh dân gian Nam bộ đã có từ lúc khai hoang mở đất. Người dân Nam bộ đã tận dụng môi trường tự nhiên và các nguồn nguyên liệu từ gạo, nếp, khoai, củ để chế biến thành những món bánh vừa thơm ngon, vừa bổ dưỡng. Đối với người Nam bộ, bánh không chỉ dùng để ăn mà còn để giao lưu văn hóa.

1 14 1 15

Nói về giá trị của bánh dân gian Nam bộ, Tiến sĩ Tạ Duy Linh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế và Du lịch TP.HCM, chia sẻ: “Bánh dân gian Nam bộ là món ăn dân dã, mộc mạc song có một giá trị, một chỗ đứng riêng trong văn hóa ẩm thực của các làng quê Nam bộ. Được làm nên từ hạt lúa, củ khoai, củ mì… từ đôi bàn tay khéo léo của các bà, các mẹ, các loại bánh quê trở thành một phần không thể thiếu trong ký ức tuổi thơ của mỗi người con làng bánh, để rồi khi đi xa lại mang theo nỗi nhớ quê hương, nơi có từng làn hương quen thuộc vấn vương theo khói bếp, nơi có những ngày thơ dại ngồi tựa cửa chờ mẹ đi chợ về để được hít hà trong từng hương vị bánh quê…”

1 6

Bánh là món ăn dùng ngoài hai bữa cơm chính. Tùy theo điều kiện kinh tế, văn hóa – xã hội mà mỗi vùng miền đều có những loại bánh khác nhau. Có những loại bánh dùng ăn no, ăn trong lúc lao động; có những loại bánh dùng hoặc ăn chơi, ăn tráng miệng nhằm bổ sung năng lượng cho hai bữa cơm chính. Bên cạnh đó còn có những loại dùng để cúng. Cụ thể như chè, xôi thường dùng trong các ngày lễ, Tết, hội hè, đình đám hoặc cúng thánh thần:

Tháng Tư đong đậu nấu chè

Ăn Tết Đoan Ngọ trở về tháng Năm.

1 7 1 8

Bánh tét, bánh ít, bánh ú nước tro, bánh bò trong, bánh xèo, bánh khọt, bánh cúng,… dùng trong các ngày giỗ, ngày Tết hoặc dâng cúng thánh thần:

Vái ông Tơ một dĩa bánh bò

Cùng bà Nguyệt Lão gắng công xe giùm.

Bánh xu xê dùng trong cưới hỏi:

Có tiền mua bánh xu xê

Cái vàng, cái đỏ, chẳng chê cái nào.

1 10 1 4

Hay những loại bánh chỉ ăn chơi vui miệng trong những trưa Hè hóng mát như bánh cam, bánh còng, bánh lọt, sương sa hạt lựu…:

Bánh cam bánh còng một đồng hai cái

Con gái chưa chồng đi bán bánh cam.

1 17 1 18

Bánh dân gian Nam bộ có nhiều loại nổi tiếng trên cả nước như bánh bò thốt nốt (An Giang), bánh khéo (Bạc Liêu), bánh dừa, bánh tráng Mỹ Lồng, bánh phồng Sơn Đốc (Bến Tre), bánh tét lá cẩm (Cần Thơ), bánh lá (Hậu Giang), bánh pía (Sóc Trăng), bánh giá Gò Công (Tiền Giang), bánh tét Trà Cuôn (Trà Vinh).

1 12

1 11

Những chiếc bánh ban đầu còn mộc mạc đơn sơ như bánh lá mít, lá tre, lá dừa, bánh bèo… cho dù đạm bạc, quê mùa nhưng đều là món ăn mùi nhớ, mang hồn xứ sở và toát lên tình đất tình người. Càng xa quê chúng ta càng hoài niệm và nhớ thương da diết những món bánh dân dã ấy, những món ăn đầu đời do bàn tay yêu thương của mẹ, của chị tự tay nấu nướng để nuôi ta khôn lớn thành người.

1 5 1 16

Có thể nói những cái bánh xưa lúc nào cũng ấm áp, chan chứa bao nhiêu tình. Khi thưởng thức bất cứ một món bánh nào, chúng ta đều cảm thấy hình như có một chút tình và chút hồn quê lãng đãng trong đó. Tình là tâm tình của các bà chị, bà mẹ gởi vào chiếc bánh. Hồn là hồn của cỏ cây hoa lá hòa quyện vào trong từng chiếc bánh…

1 1 1

Vừa qua, Lễ hội Bánh dân gian Nam bộ lần thứ IX năm 2022 đã diễn ra tại Quảng trường quận Bình Thủy, TP. Cần Thơ từ 07/4 –11/4, quy tụ hơn 100 loại bánh dân gian từ lạ đến quen với hàng trăm gian hàng đặc sắc: gian hàng tre lá Khu Bánh dân gian; gian hàng tre lá Khu Ẩm thực; gian hàng tiêu chuẩn khu đặc sản vùng miền và du lịch.

1 20 1 19 1 9 1 3 1

Với chủ đề “Bảo tồn và phát huy giá trị bánh dân gian Nam bộ” lễ hội đã thu hút hơn 100 loại bánh dân gian, rực rỡ sắc màu, tôn vinh ẩm thực của vùng đất Nam bộ. Các loại bánh được chế biến từ các nguyên liệu tự nhiên như ngũ cốc, rau, củ, quả. Đến với Lễ hội Bánh dân gian Nam bộ năm 2022, có 31 đơn vị đăng ký tham gia hội thi, với 173 nghệ nhân và 97 món bánh.

1 28 1 27

Bạn đã có dịp trải nghiệm nhiều hương vị hấp dẫn trong văn hóa ẩm thực Nam bộ chưa? Đặc biệt là các loại bánh dân gian, tìm về ký ức tuổi thơ, sống trong không gian hoài niệm thời cha ông mở cõi, tìm hiểu văn hóa truyền thống dân tộc. Hàng trăm loại bánh được giới thiệu và bày bán, từ món ăn quen thuộc như: bánh bò, bánh da lợn, bánh đúc, bánh tằm khoai mì, bánh chuối hấp, bánh cuốn ngọt nhân đậu xanh, bánh xèo, bánh khọt, bánh ít, bánh tét, bánh ú, bánh còng, bánh cam,… đến các món bánh đang bị thất truyền như “bánh nhà nghèo”, bánh bột bán, bánh thuẫn,…

1 25 1 24 1 23 1 22 1 21 1 26

Những điều thú vị về lễ hội đặc biệt này không dừng lại ở đây. Mời quý vị đón xem chương trình “Lòng Vòng Phố, Chợ” khám phá về Lễ hội Bánh dân gian Nam bộ trong số phát sóng lúc 20h ngày 16/4/2022.

Chương trình “Lòng Vòng Phố, Chợ” do Keva Link sản xuất, phát sóng vào thứ 2, thứ 7 trên kênh youtube ILLUME eMAG.

Chương trình được dẫn dắt bởi Host Lan Anh – một người học tập, làm việc, sống tại Sài Gòn đã hơn ba mươi năm. Chị rất thích du lịch, luôn xách ba lô lên và đi mỗi khi có dịp nhưng luôn xác định sẽ gắn bó và dành cả cuộc đời sống ở đây. Theo chân host, khán giả sẽ lần lượt khám phá các khu phố, chợ với những góc nhìn độc đáo, riêng có để hiểu hơn về văn hoá, lịch sử, ẩm thực riêng biệt ở TP.HCM.

XU HƯỚNG

TẠP CHÍ