Sốc nhiệt do nắng nóng thường thấy trong mùa Hè, nhất là thời điểm nhiệt độ tăng cao vào giữa trưa (12 giờ) đến giữa chiều (15 giờ). Nếu không được xử lý kịp thời, sốc nhiệt có thể để lại những di chứng về thần kinh, thậm chí dẫn đến tử vong.
Sốc nhiệt và những dấu hiệu thường thấy
Vào mùa Hè, nắng nóng thường khắc nghiệt và kéo dài hơn, khiến trung tâm điều nhiệt của cơ thể mất cân bằng, nhiệt độ dễ tăng nhanh, có thể tăng cao từ 39 đến 41 độ C. Khi đó, nhiều người dễ sốc nhiệt do làm việc, di chuyển ngoài trời.
Sốc nhiệt có thể xảy ra do tình trạng sức khoẻ, độ tuổi khi tiếp xúc với môi trường nhiệt độ cao liên tục một giờ đến vài ngày; hoặc sốc nhiệt do sự sinh nhiệt lúc tập thể dục, gắng sức.
Nhóm đối tượng có nguy cơ cao bị sốc nhiệt:
Người già, trẻ em, phụ nữ: Là những người có khả năng chịu đựng kém
Người mắc bệnh lý mạn tính như bệnh tim mạch, gan, ung thư,…
Những người lao động ngoài trời như công nhân, nông dân, vận động viên thể thao, bộ đội huấn luyện ngoài thao trường, nhân viên giao hàng,…
Biến chứng thường gặp nhất ở những bệnh nhân sốc nhiệt cấp cứu muộn thường là co giật, tiêu cơ vân, suy thận, hôn mê kéo dài, tổn thương thần kinh và các cơ quan khác không hồi phục, thậm chí là tử vong.
Nếu phát hiện kịp thời, các triệu chứng của sốc nhiệt có thể giảm nhanh, còn nếu để kéo dài trong vòng vài giờ hoặc vài ngày, sốc nhiệt có thể để lại các biến chứng nghiêm trọng.
Biểu hiện của sốc nhiệt và cách xử lý
Sốc nhiệt có thể khởi phát có thể đột ngột hoặc từ từ. Một số biểu hiện của sốc nhiệt:
Ra mồ hôi nhiều, đau cơ, yếu cơ, chuột rút, chóng mặt, đau đầu, mệt mỏi, buồn nôn, nôn, choáng hoặc ngất.
Sốt cao trên 39 – 40 độ C
Da khô, nóng.
Rối loạn ý thức như mê sảng, co giật, hôn mê. Đây là tình trạng nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng, cần được xử trí tại chỗ ngay rồi đưa đi cấp cứu.
Các phòng tránh sốc nhiệt
Nếu phải đi ra ngoài dưới ánh mặt trời, ánh nắng gắt chiếu vào da khiến thân nhiệt tăng lên. Khi đó, biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất sẽ bao gồm uống đủ chất lỏng và tránh nhiệt độ quá cao.
Luôn che chắn khi ra ngoài trời
Mặc áo chống nắng: Áo khoác chống nắng thường được thiết kế với chất liệu có thể ngăn ngừa cả tia UV và làm giảm hấp thụ nhiệt, rất thích hợp để bảo vệ sức khỏe khỏi ánh nắng gay gắt, nhất là vào những ngày Hè. Hiện nay ngày càng có nhiều loại áo chống nắng tốt, mẫu mã không chỉ cho phụ nữ mà còn cho cả trẻ em, người lớn và các đấng mày râu để bảo vệ sức khỏe và cả làn da.
Khăn che: Che đầu và khuôn mặt trong khi đi du lịch.
Che ô/dù: Nếu đi bộ để bảo vệ khỏi ánh nắng mặt trời.
Đội mũ khi ra trời nắng: Không chỉ che chắn phần đầu, mà phần gáy cũng cần được bảo vệ khỏi nắng nóng vì đây là phần da vô cùng nhạy cảm.
Che chắn phần gáy (sau cổ): Trung khu điều nhiệt của cơ thể nằm ở vùng gáy. Ánh nắng chiếu thẳng vào gáy có thể làm trung khu tê liệt và mất khả năng điều khiển thân nhiệt. Do đó, che kín gáy bằng cách đội mũ rộng vành, mặc áo có cổ cao, hoặc sử dụng khăn che mặt rộng có thể vòng ra sau che phủ phần gáy khi đi ra ngoài trời nắng nóng là điều rất cần thiết..
Đối với người lao động: Để phòng tránh sốc nhiệt, người lao động cần mặc áo chống nắng, kính bảo hộ khi làm việc ngoài trời.
Thời gian tiếp xúc với nắng nóng: Bố trí thời gian làm việc ngoài trời và nghỉ ngơi hợp lý, tránh tiếp xúc môi trường nhiệt độ cao quá lâu.
Duy trì độ ẩm cơ thể
Uống đủ nước, tránh mất nước và muối khi phải làm việc hoặc đi ngoài trời nắng nóng. Cơ thể thường mất nhiều nước và điện giải do nhiệt vào mùa hè. Để sẵn một ít muối, đường và nước bên cạnh và bổ sung chúng bất cứ khi nào cảm thấy mệt mỏi và kiệt sức. Điều này sẽ giúp duy trì cân bằng nước và điện giải suốt ngày.
Tránh uống rượu và cafein
Rượu và cafein đều làm cơ thể bị mất nước khiến cơ thể dễ bị kiệt sức do nhiệt.
Ăn nhẹ
Ăn những thực phẩm dễ tiêu hóa. Tránh đồ ăn vặt, thay vào đó là các bữa nhẹ hoa quả và salad giúp dễ tiêu, cung cấp năng lượng và có tính mát. Cần hạn chế một số gia vị hoặc đồ ăn có tính cay, nóng vì có thể làm cơ thể nóng hơn, khó chịu.
Bôi kem chống nắng
Ánh nắng mặt trời có thể dẫn đến cháy nắng và hình thành sắc tố. Sử dụng kem chống nắng để bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời. Cần lưu ý thêm về chọn kem chống nắng có chỉ số SPF và PA phù hợp.
Đeo kính râm
Tiếp xúc với ánh nắng chói chang, lại chứa tia UV trong suốt mùa Hè có thể làm tổn thương đôi mắt, gây ra nhiều bệnh mắt như: viêm kết mạc, viêm giác mạc, khô mắt,… Đeo kính râm khi ra ngoài sẽ giúp bảo vệ đôi mắt.
Tăng cường rèn luyện sức khỏe
Rèn luyện sức khỏe không chỉ khiến cơ thể dẻo dai, tràn đầy sức sống hơn, mà còn giúp tăng khả năng thích nghi với thời tiết khắc nghiệt.
Sốc nhiệt được dùng để mô tả trạng thái thay đổi nhiệt độ của cơ thể một cách đột ngột, như từ lạnh sang nóng, từ nóng sang lạnh, hoặc từ nóng tới nóng đột ngột, từ lạnh tới lạnh đột ngột… và đây là trạng trái cực kỳ nguy hiểm có khả năng dẫn tới tử vong.
DT (tổng hợp) – Nguồn ảnh: Internet