Cải xoăn, hạt chia và hạt quinoa: Chúng đều nhận được những lời chia sẻ lan truyền trên các phương tiện truyền thông trong suốt vài năm qua bởi vì chúng được giới thiệu như là làm được mọi thứ từ việc làm giảm lượng cholesterol đến ngăn ngừa ung thư. Vậy nên việc bạn sẽ muốn thử những loại thực phẩm này là điều dễ hiểu.
Tuy nhiên bạn mất công sức để tìm ra nguồn thức ăn siêu dinh dưỡng mới nhất, mát-xa cho cải xoăn để cải mềm hơn hay cố gắng tìm hiểu làm cách nào để chế biến hạt quinoa ngon có ích gì không? “Không hẳn là có ích đâu” – (Bác sĩ, thạc sỹ Michael Blaha chuyên khoa Sức khỏe cộng đồng và là người chỉ đạo thực hiện nghiên cứu lâm sàng để ngăn ngừa các bệnh về tim mạch tại Trung tâm Johns Hopkins Ciccarone cho biết)
“Mỗi một nghiên cứu đề xuất một loại thực phẩm nhất định nào đó tốt cho sức khỏe bạn sẽ bị các phương tiện truyền thông thổi phồng vấn đề lên. Nó gây hoang mang cho mọi người bởi vì nghiên cứu này thì nói là cà phê, trứng hay loại thực phẩm nào đó tốt trong khi nghiên cứu khác sẽ cho rằng những loại đó gây hại. Tuy nhiên điều quan trọng hơn cả việc chú trọng vào các xu hướng thực phẩm lành mạnh đó là có một chế độ ăn uống lành mạnh toàn diện.” – (Blaha cho biết)
Nhầm lẫn giữa các tiêu đề Thực phẩm lành mạnh
Đa số nhiều người tưởng tượng rằng một nghiên cứu khoa học là một thí nghiệm có kiểm soát theo quy luật nguyên nhân và kết quả được thực hiện ở trong phòng thí nghiệm. Tuy nhiên những người nghiên cứu và thói quen của họ phức tạp hơn nhiều. Blaha cho biết: “Đa số các nghiên cứu về thực phẩm không đưa ra bằng chứng thuyết phục. Chúng chỉ đơn thuần đưa ra các nguyên lý dựa trên việc quan sát một nhóm người. Đó không phải là thí nghiệm được kiểm soát.”
Đa số các nghiên cứu thực phẩm được dựa trên các nghiên cứu mang tính quan sát, nghĩa là một nhóm người được theo dõi để xem chuyện gì xảy ra trong suốt thời gian đó. Nhiều nghiên cứu tìm kiếm câu trả lời cho những câu hỏi như: Ai sống lâu hơn? Ai có thể mắc một loại bệnh nào đó nhiều hơn? Ai cảm thấy hạnh phúc hơn? Các nhà khoa học cố gắng để xác định những khía cạnh trong cuộc sống con người có thể là nguyên nhân gây ra các hệ quả nào đó.
Nhưng vấn đề là một nhóm người mà đưa ra lựa chọn lối sống cụ thể như uống cà phê có thể khác với các lựa chọn đa dạng từ những người không uống cà phê. Blaha giải thích: “Có lẽ họ ngủ nhiều hơn hay ít hơn, ăn nhiều trái cây hơn, tập thể dục nhiều hơn, kiếm nhiều tiền hơn, có công việc tốt hơn hay khác hạng người sắc tộc. Tìm ra tác động của một loại thực phẩm cụ thể trong cuộc sống đầy xô bồ rắc rối của một cá nhân nào đó là điều không có khả thi.
Tốt hơn hết là một chế độ ăn
“Thay vì chú trọng vào một vài thực phẩm tốt cho sức khỏe để ăn, tốt hơn hết là nên có một nguyên tắc ăn uống lành mạnh mà giúp bạn đưa ra các quyết định khi bạn đang chuẩn bị các bữa ăn, mua sắm thực phẩm hay chuẩn bị ra ngoài ăn. Nếu không thi có thể khó để tìm ra hướng đi trong hơn 200 lựa chọn thực phẩm bạn sẽ đưa ra mỗi ngày và đa số các lựa chọn đó được thực hiện tự động.” – (Blaha cho biết)
Ví dụ, nếu bạn làm theo chế độ ăn kiểu Địa Trung Hải – chế độ ăn được cho thấy là giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim, bạn có thể đưa ra các quyết định nhất quán với nguyên tắc ăn các thực phẩm giàu dinh dưỡng hơn. Bạn sẽ lựa chọn nhiều rau củ và cá hơn tại cửa hàng thực phẩm, sử dụng dầu ô liu để nấu ăn, chọn cá hồi và món mì thịt bằm Bắc Phi hơn là mì ống và bơ tại một nhà hàng.
“Tốt hơn là nên bỏ qua sự quảng cáo rầm rộ về những thực phẩm cụ thể nào đó và thay vào đó là hãy thử một chế độ ăn uống lành mạnh toàn diện như chế độ ăn kiểu Địa Trung Hải. Có một bằng chứng thuyết phục đó là điều đó dẫn đến sức khỏe tim mạch tốt hơn dù chúng ta vẫn không thể nói rằng liệu nó là các loại hạt, dầu hay chỉ ra bất kỳ thực phẩm cụ thể nào trong chế độ ăn này hay không bởi mỗi người mỗi khác nhau.” – (Blaha tư vấn)
Một chế độ ăn lành mạnh gồm nhiều rau củ quả, ngũ cốc nguyên hạt, nguồn protein giàu nạc như cá và thịt gà và các loại dầu ăn tốt cho sức khỏe. Các loại đồ ăn qua chế biến và đóng gói không nằm trong chế độ ăn này.
Tuy nhiên Blaha cho rằng: “Thỉnh thoảng bạn có thể ăn sô cô la đen, một cốc cà phê mỗi ngày, có thể bao gồm điều này hay loại dầu ăn tốt cho sức khỏe miễn là nó góp một vai trò trong chế độ ăn uống lành mạnh nói chung.”
Nguồn: Johns Hopkins